Bağımsız düşünce kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü tarafından yayınlanan “Toplum 2024: Türkiye Toplumsal Eğilimler Araştırması” raporu, çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. 19 – 22 Eylül 2024 tarihleri arasında bin 500’den fazla katılımcıyla gerçekleştirilen geniş kapsamlı anket, siyasetten ekonomiye, toplumsal sorunlardan lider beğenisine kadar pek çok konuda veriler sundu.
Atatürk Toplumun Ortak Paydası Olmaya Devam Ediyor
Siyasi görüş fark etmeksizin toplumun büyük bir kesiminin Atatürk’ü ortak bir değer olarak gördüğü ortaya kondu. Raporda, toplumun sadece %5,8’inin Atatürk’e dair olumsuz görüş bildirdiği ifade edilirken, şu değerlendirmeye yer verildi: “Toplumsal desteği hayli yüksek olmasına rağmen ‘cumhuriyetin ilanının’ toplumsal kabulünün bile Atatürk üzerinde sağlanan geniş konsensüsün arkasında kaldığını görüyoruz.”
Siyasette Aday Tartışmaları Sürüyor
Araştırma, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) içindeki aday tartışmalarına dair de önemli veriler sundu. CHP’de Mansur Yavaş’a yönelen desteğin, İYİ Parti’den CHP’ye kaymış seçmenlerden büyük bir katkı aldığı belirtilirken, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun ise milliyetçi seçmenlerdeki beğenisini artırmadan Yavaş’a yaklaşamayacağı ifade edildi. Ayrıca, AKP kanadında Selçuk Bayraktar’ın toplumsal beğeni düzeyinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üzerinde olduğu ve toplumun genç liderlere yönelik tercihlerinin giderek arttığı da raporda vurgulandı.
“Muhalefet Ağır Mağlubiyete Kapı Aralayabilir”
Söz konusu veriler ışığında, raporda muhalefetin durumu şöyle değerlendirildi: “Ağır ekonomik koşulların, önümüzdeki 1 yıla dair umutsuzluğun ve azalan dindarlığın iktidarı zorlayan etkenler listesinin üst sıralarında olduğu görülüyor. Muhalefetin ‘çoklu aday’ tartışmalarını yönetirken göstereceği performans ve iktidarın ‘ahmak’ davası başta olmak üzere sürece olası müdahaleleri toplumsal dikkati yönlendirmesi bakımından Ak Parti’ye alan açabilir. Bu noktada muhalefetin avantajlarının daha ‘hakiki’, iktidarın olası avantajlarının ise görece ‘yapay’ olması muhalefette erken zafer algısını beslerse 2023 genel seçimlerindeki ağır mağlubiyete kapı aralanabilir.”
Ekonomik Umutsuzluk Artıyor, Dindarlık Azalıyor
Anket katılımcılarının en acil çözülmesi gereken sorunlar listesinin başında ekonomi yer aldı. Katılımcıların %54,1’i ekonomi, %27,9’u ise enflasyon, hayat pahalılığı ve zamları ülkenin en acil çözülmesi gereken sorunları olarak belirtti. Araştırmada, önümüzdeki bir yıl içinde ekonominin iyiye gideceğini düşünenlerin oranı sadece %23,3 iken, ekonominin kötüleşeceğini düşünenlerin oranı %76,7 oldu. AKP ve MHP seçmenlerinin de ekonominin iyileşeceğine dair inançlarının oldukça düşük olduğu gözlendi.
Dindarlık konusunda da önemli bulgular elde edilen raporda, son beş yılda kişisel dindarlığında azalma yaşadığını belirtenlerin oranı %22,5 oldu. Dindarlığında artış olduğunu belirtenlerin oranı ise AKP’lilerde (%17,9) azaldığını söyleyenlerden (%13,7) daha fazla çıktı. Ancak genel anlamda toplumda dindarlığın azaldığı, özellikle memurlar arasında dindarlıkta artış olduğu dikkat çekti.
