Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın koordinasyonunda hazırlanan “İzmir Körfezi Acil ve Kısa Vadeli Eylem Planı” kamuoyuna duyuruldu. 35 akademisyenden oluşan İzmir Körfezi Bilim Kurulu’nun çalışmaları sonucunda hazırlanan planda, İzmir Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere birçok kurum ve kuruluşun yapması gereken 15 acil ve kısa vadeli uygulama yer aldı. İlk aşamada Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin mevzuata uygun işletilmesi ve Körfez’deki kirliliğin giderilmesi hedefleniyor.
İzmir Körfezi Can Çekişiyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, İzmir Körfezi’nin kirlilik nedeniyle büyük bir tehlike altında olduğunu belirterek, “Denizde oksijen kalmamıştır. Şu anda Körfezimizin bazı noktalarında yaşam kalmamıştır. Balıklarımız, oksijensiz kaldıkları için ölmüştür. İzmir Körfezi’nin ekosistemi artık tamamen durma noktasına gelmiştir; Körfez ölmektedir. İzmir Körfezi, bugün yapıldığı gibi kaderine terk edilemez” ifadelerini kullanmıştı.
Kurum’un talimatıyla kurulan İzmir Körfezi Bilim Kurulu, “Acil ve Kısa Vadeli Eylem Planı”nı hazırlayarak bölgede yapılması gereken çalışmaları belirledi. 7’si acil, 8’i kısa vadeli olmak üzere toplam 15 maddelik plan, İzmir Körfezi’nin kurtarılmasına yönelik ilk somut adım olarak dikkat çekiyor.
Eylem Planının İlk Adımları Açıklandı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Fatma Varank, İzmir Körfezi’ni kurtarmak adına yapılan çalışmaların mavi bir İzmir hedefi doğrultusunda yürütüleceğini belirtti. Varank, “Yapılacak tüm çalışmalara sadece Bakanlığımız, Büyükşehir Belediyemiz değil, İzmir’de yaşayan ve İzmir’i seven herkesi destek vermeye ve etkin katılım sağlamaya davet ediyoruz” dedi. Varank ayrıca, İLBANK ile İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne finansal destek sağlanacağını belirterek, “Çalışmalarımız mavi bir İzmir Körfezi vizyonuyla yürütülecek ve istediğimiz hedefe ulaşana kadar devam edecektir. Bakanlığımız tüm bu süreçte etkin şekilde koordinasyon ve denetim görevini de yürütecektir. İzmir Büyükşehir Belediyemizin bu süreçte taleplerini de İller Bankası (İLBANK) vasıtasıyla yerine getirmek için var gücümüzle çalışacağız.” ifadelerini kullandı.
Eylem Planı Maddeleri
Açıklanan plana göre, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ilgili kurumlar derelerde temizlik çalışmalarına başlayacak. Ayrıca, Körfez’de oksijeni artıracak yöntemler araştırılacak ve Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nde gerekli iyileştirmeler yapılacak. Bilim Kurulu tarafından belirlenen öncelikli adımlar arasında dip çamuru temizliği hazırlıkları ve atık su deşarjlarının sıkı denetimi de yer alıyor.
1- İzmir Büyükşehir Belediyesi, Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’ni mevzuata ve tekniğe uygun işletecek. Büyükşehir Belediyesi tesisin 4. fazını hizmete alacak. Tesisteki Sürekli Atıksu İzleme Sistemleri’ni (SAİS) aktif hale getirecek. By-Pass hattını kapatıp taşkın savağına (kapasite fazlası suyun deşarj edileceği alana) dönüştürecek. Taşkın savağını da SAİS ile izleyecek.
TÜM DEŞARJ HATLARINDA DENETİMLER SIKILAŞTIRILACAK
2- İzmir Büyükşehir Belediyesi, İç Körfez’e akan derelerde temizlik yapacak.
3-İzmir Körfezi’nde, tüm atık su ve yağmur suyu hatlarına yapılan bağlantılar Büyükşehir Belediyesi tarafından kontrol altına alınacak. Karasal ve gemi kaynaklı tüm deşarjlar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından izlenecek ve denetimler sıkılaştırılacak.
ATIK SU ALTYAPI TESİSLERİ İYİLEŞTİRİLECEK
4- Büyükşehir Belediyesi, Körfez’deki ana kuşaklama kanalı ve kollektörler başta olmak üzere tüm atık su hatlarında ve terfilerde temizlik, bakım onarım gibi iyileştirmeleri yapacak.
5-İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi (İZSU) “Atıksuların Kanalizasyon Şebekesine Deşarj Yönetmeliği”, karbon, azot ve fosfor parametrelerini de içerecek şekilde Bakanlık koordinesinde Büyükşehir Belediyesi tarafından revize edilecek.
AKADEMİK ÇALIŞMALAR İÇİN ORTAK PLATFORM
6-Bakanlık, Körfez’deki kirliliğin izlenmesi amacıyla “Bulut Temelli Bilgi Paylaşım Sistemi”ni oluşturacak.
7-“Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı” kapsamında İzmir Körfezi izleme ağı yine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından genişletilecek.
(KISA VADELİ EYLEM PLANI MADDELERİ)
OKSİJENİ ARTIRACAK YÖNTEMLER BELİRLENECEK
8-İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ilgili kurumlar Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin deşarj yerinin İç Körfez’e en az etkisi olacak şekilde Bilim Kurulu görüşleri doğrultusunda Büyükşehir Belediyesi ve Bakanlık koordinesiyle yeniden değerlendirilecek.
9-İç Körfez’e ulaşan derelerin rüsubat (tortu) ve sediment kontrolünün sağlanması amacıyla seki-eşik, tersip bendi ve bunun gibi sistemlerin değerlendirilerek uygun olanlar İzmir Büyükşehir Belediyesi ve DSİ Genel Müdürlüğü’nce hayata geçirilecek.
10-Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı” kapsamında erken uyarı sistemlerinin Körfez için kullanılabilirliğini araştıracak.
DİP ÇAMURU TEMİZLİĞİ HAZIRLIĞI
11- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Körfezi’nde dip çamuru temizliği yapılması durumunda ortaya çıkarılacak tarama malzemesinin çevresel yönetiminin değerlendirilmesini belirleyecek.
12- Tarım ve Orman Bakanlığı, Körfez’de deniz suyunu filtreleyebilecek deniz canlılarına yönelik yeni düzenlemeler yapacak.
13- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Körfez’in ekosisteminin daha iyi anlaşılmasına yönelik araştırma ve izleme çalışmalarını başlatacak.
14- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Bilim Kurulu, kirlilikle biyolojik mücadelede dereler ve denizin oksijenini artırmak için dünyada kabul görmüş örneklerin uygulanabilirliğini değerlendirecek.
15- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinesinde kamu kurum ve kuruluşları üniversite ve STK’lar, İzmir Körfezi’nin korunması, su verimliliği, deniz çöpleri vb. konularda farkındalığın artırılması amacıyla sürekli eğitim programları yürütecek.
Uzun Vadeli Plan Yolda
Bilim Kurulu’nun hazırladığı acil ve kısa vadeli eylem planına ek olarak, önümüzdeki aylarda orta ve uzun vadeli adımların yer aldığı yeni bir planın da açıklanması bekleniyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İzmir Körfezi’nin ekosisteminin korunması için tüm ilgili kurumlarla iş birliği içinde çalışmalarını sürdürecek. Toplu balık ölümleri ve kötü kokularla gündeme gelen İzmir Körfezi’nde denetimler sıkılaştırılacak, atık su arıtma tesislerinde gerekli bakım ve iyileştirmeler yapılacak.
