DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hasan Karal, süt üreticilerinin artan maliyetler karşısında zor durumda olduğunu belirterek, bu sorunları Meclis gündemine taşıdı. Üreticilerin maliyetleri karşılayamaması sebebiyle anaç hayvanlarını kesime göndermek zorunda kaldığını ifade eden Karal, “Et ve süt sektöründe alarm çanları çalıyor. Böyle giderse tamamen dışa bağımlı olacağız, ette de sütte de yerli üretim hayal olacak” dedi.
“Maliyetler Yüksek, Destekler Yetersiz”
Karal, özellikle yem ve enerji maliyetlerindeki artışın yanı sıra süt fiyatlarının maliyetlerin altında kalmasının üreticileri zor durumda bıraktığını vurguladı. Artan maliyetlerin sektörün sürdürülebilirliğini tehdit ettiğini belirten Karal, birçok üreticinin sektörden çekildiğine dikkat çekerek şunları söyledi: “Çiftçiler, maliyetlerini karşılayamadıkları ve desteklerin yetersiz olduğu bu ortamda, hayvanlarını satıp geçici çözümler arıyor. Anaç hayvanların kesime gönderilmesi, gelecekte et ve süt arzında ciddi daralmalar yaratma riski taşıyor.”
1 Litre Sütün Maliyeti 18,37 TL, Tavsiye Satış Fiyatı 14,65 TL
Karal, TÜSEDAD tarafından açıklanan verilere göre Eylül ayında 1 litre soğutulmuş çiğ süt üretim maliyetinin 18,37 TL’ye ulaştığını, ancak Ulusal Süt Konseyi’nin belirlediği çiğ süt tavsiye fiyatının litre başına 14,65 TL olduğunu belirtti.
“50 Kuruş Destek Ne Kadar Çözüm Olabilir?”
Karal, süt sektörüne yönelik acil destek gerektiğini belirterek Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın açıkladığı 1 TL’lik çiğ süt desteğinin yetersiz kaldığını ifade etti. “Bu komik destek artışına rağmen üreticilerin eline geçen fiyat, maliyetlerin çok altında. Üretim maliyetlerinin üzerinde bir kâr payı eklenerek taban fiyat politikası oluşturulmazsa, üreticiler sektörden çekilmeye devam edecek. Bu nedenle, et ve süt arzında sürekliliğin korunması adına bu sektöre yönelik acil adımlar atılması elzemdir” şeklinde konuştu.
Karal, verdiği önergede Bakan İbrahim Yumaklı’dan şu sorulara yanıt verilmesini istedi:
1) Çiğ süt destekleme primine sadece 50 kuruşluk bir artış yapılması, ülkemizde hayvancılığı ayakta tutmaya çalışan üreticinin yaşadığı ağır maliyet yükünü hafifletmekte ne derece etkili olacaktır? Bu sınırlı artışla, üreticilerin sektörde kalmasını sağlamak, kırsaldan kente göçü önlemek ve Türkiye’nin gıda güvenliğini korumak mümkün müdür?
2) Süt üreticilerinin yaşadığı ekonomik zorlukların azaltılması ve sürdürülebilir bir üretim döngüsünün temin edilmesi amacıyla, süt fiyatlarının üretim maliyetlerini karşılayacak seviyeye çekilmesine yönelik yeni bir destekleme politikası planlanmakta mıdır?
3) TÜSEDAD’ın önerdiği üzere, 1 litre soğutulmuş çiğ süt tavsiye fiyatının üretim maliyetlerinin üzerine konulacak yüzde 20 kâr oranı ile belirlenmesi konusunda bir düzenleme yapılması düşünülmekte midir?
4) Süt üreticilerinin maliyetlerini karşılamasına ve sektörde sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik hangi destekler sağlanmaktadır?
5) Süt üreticilerinin ineklerini kesime göndermesinin et arzı ve fiyatlarına etkisini azaltmak amacıyla hayvancılık sektörüne yönelik uzun vadeli sürdürülebilir bir planlama yapılmakta mıdır? Yapılmakta ise bu planın ana unsurları nelerdir?
6) Üreticilerin zarar etmeden, kırsalda kalkınmanın sağlanması ve kırsal göçün önlenmesi adına çiğ süt üretim maliyetlerine göre bir fiyatlandırma sistemine geçilmesi ve bu sistemin aylık bazda gözden geçirilmesi hususunda bir çalışma mevcut mudur?
7) Bakanlığınızca, süt ve et sektöründe dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla yerli damızlık hayvan ırklarını geliştirme, verimliliklerini artırma ve iklim şartlarına uygun hale getirme gibi çalışmalar yürütülmekte midir? Bu konuda yerli üreticilere verilen destekler nelerdir?
8) Çiftçilerin, özellikle anaç hayvanların kesime gönderilmesi gibi stratejik açıdan riskli durumlara başvurmalarını önlemek için hangi somut adımlar atılacaktır? Bu konuda Bakanlıkça belirlenmiş bir kriz planı bulunmakta mıdır?
9) Süt üreticilerinin maliyetlerini düşürmeye yönelik enerji, yem gibi temel girdilerde yapılacak vergi indirimleri veya teşvikler düşünülmekte midir? Bu tür düzenlemelerle üreticilerin maliyetlerinin azaltılması planlanmakta mıdır?
