Oxford Üniversitesi’nin 1980-1985 ve 2010-2015 yılları arasındaki ikiz doğum oranlarını incelediği araştırma, dünya genelindeki bu oranlarda belirgin bir artış yaşandığını ortaya koyuyor.
Araştırma, özellikle tıbbi destekli üreme yöntemlerinin yaygınlaşması ve kadınların daha ileri yaşlarda çocuk sahibi olma eğilimlerinin, ikiz doğum oranlarındaki bu artışta etkili olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, ikiz doğumların demografik yapıyı nasıl dönüştürdüğünü ve sağlık sistemleri üzerindeki etkilerini anlamada önemli bir yol gösterici olmuştur.
Kim Milyoner Olmak İster? adlı yarışmada, “Oxford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada 1980-1985 ve 2010-2015 yılları arasında ikiz doğum oranları hakkında hangi sonuca ulaşılmıştır?” sorusu soruldu. Şıklar ise şu şekilde;
- A: Yarı oranında azaldığı
- B: Yarı oranda arttığı
- C: Üçte bir oranında azaldığı
- D: Üçte bir oranında arttığı
1980’li yıllarda, dünya genelinde ikiz doğum oranı her 1.000 doğumda yaklaşık 9,1 iken, 2010-2015 döneminde bu oran her 1.000 doğumda 12’ye kadar yükseldi. Bu artışın temel nedenleri arasında tıbbi destekli üreme yöntemlerinin (IVF ve yumurtalık uyarımı gibi) yaygınlaşması ve kadınların çocuk sahibi olma yaşının artması yer alıyor. Kadınların daha ileri yaşlarda anne olma eğiliminde olmaları, ikiz doğum riskini artıran önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır, çünkü ileri yaşlarda doğurganlığı artırmak amacıyla uygulanan tedavilerde çoğul gebelik olasılığı yükselmektedir.
Bölgesel Farklılıklar
Bu ikiz doğum artışı dünya genelinde eşit bir dağılım göstermemiştir. Afrika, zaten doğal olarak yüksek ikiz doğum oranlarına sahip bir kıta olduğu için burada artış sınırlı kalmıştır. Ancak, Avrupa, Kuzey Amerika ve Doğu Asya’da tıbbi destekli üreme yöntemleri sayesinde ikiz doğum oranlarında belirgin artışlar gözlemlenmiştir. 1980’lerde ikiz doğum oranları Avrupa ve Kuzey Amerika’da daha düşükken, günümüzde bu oranlar Afrika’ya yakın seviyelere ulaşmıştır.
Örneğin, 2015 yılında dünya genelinde doğan ikizlerin %42’si Afrika’da dünyaya gelmiştir; bu yüksek orana rağmen, düşük gelirli ülkelerde ikiz bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyümeleri için gerekli tıbbi desteğin sınırlı olması, ölüm oranlarını artırmaktadır.
Sağlık Alanındaki Etkiler
İkiz doğum oranlarındaki artış, hem bebeklerin hem de annelerin sağlığı üzerinde çeşitli etkiler yaratmaktadır. İkiz doğumlar genellikle daha riskli gebelikler olarak kabul edilir ve tıbbi olarak özel bakım gerektirir. Bu durum, özellikle düşük gelirli ülkelerde sağlık sistemleri üzerinde ek yük oluşturmaktadır. Bununla birlikte, gelişmiş ülkelerde bu artış tıbbi teknolojilerle denetlenebilir hale gelmiş ve birçok ülkede çoğul gebelik oranlarını azaltmaya yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
Sorunun Doğru Cevabı
Oxford Üniversitesi’nin 2021’de yayımlanan araştırmasına göre, ikiz doğum oranları 1980-1985 ve 2010-2015 yılları arasında dikkate değer bir artış gösterdi. Çalışmada, dünya genelinde ikiz doğum oranının bu dönemler arasında üçte bir oranında arttığı belirlendi. İkiz doğumlar 1980-1985 döneminde her 1.000 doğumda 9,1 iken, 2010-2015 döneminde bu oran her 1.000 doğumda 12’ye yükseldi. Artışın temel nedenleri olarak, kadınların daha geç yaşta anne olmaları ve tıbbi destekli üreme (MAR) yöntemlerinin yaygınlaşması gösterildi. Özellikle gelişmiş ülkelerde bu oran belirgin şekilde yükseldi, ancak Afrika kıtasında doğal yüksek ikiz doğum oranları devam etmekte ve orada ikizlerin yaşama oranı daha düşük seviyelerde kalmaktadır.
Bu bilgiler ışığında, sorunun cevabı “d: üçte bir oranında arttığı” olacaktır.
