Türk Dünyası Tonyukuk parkı Altındağ’da açılıyor

Uluslararası Türk Akademisi girişimiyle ve Altındağ Belediyesi işbirliğinde yapılan Türk Dünyası Tonyukuk Parkı ve Bilge Tonyukuk Yazıtı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop tarafından açılacak.

Türk Dili Yılı ve UNESCO’nun kararıyla Bilge Tonyukuk Yazıtı’nın dikilişinin 1300. yıldönümüne ithafen Uluslararası Türk Akademisi ile Altındağ Belediyesi önemli bir iş birliğine imza atıyor. Bu kapsamda Altındağ’daki bir parka Türk Dünyası Tonyukuk Parkı ismi verildi. Park içerisinde ayrıca Orta Asya’daki Orhun Irmağı Vadisi’ne 8. yüzyılda dikilmiş olan Bilge Tonyukuk Yazıtı’nın da bulunduğu özel bir alan oluşturuldu. 22 Şubat Pazartesi günü parkın açılışını Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop gerçekleştirecek.

Türk Dünyasının önemli devlet adamlarından Bilge Tonyukuk’un adının Altındağ’da yaşatılacak olmasından dolayı mutlu olduklarını belirten Altındağ Belediye Başkanı Doç. Dr. Asım Balcı, “UNESCO tarafından geçtiğimiz yıl Bilge Tonyukuk yılı ilan edilmişti. Ancak pandemi nedeniyle planlanan birçok proje yarım kaldı. Bizde merkezi Kazakistan’da bulunan Uluslararası Türk Akademisi ile ortak bir çalışma yürüterek içerisinde Tonyukuk Yazıtı’nın birebir aynısının olacağı bir yeşil alanımıza Türk Dünyası Tonyukuk Parkı adını verdik. Önemli bir kültürel değeri Altındağımızda yaşatacak olmak bizler için gurur verici. Türk Dünyasının ortak kuruluşu Türk Akademisi böylesi projelere öncülük etmesinden büyük memnuniyet duyuyoruz. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanımız Sayın Mustafa Şentop tarafından açılışı yapılacak olan bu çalışmaya desteklerinden dolayı kendilerine teşekkür ediyoruz.” dedi.

Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali ise konuşmasında şöyle dedi: “Türk dünyasının ortak kuruluşlarından olan Uluslararası Türk Akademisi’nin girişimiyle geçen yıl Tonyukuk abidesinin 1300. Yıldönümü bağlamında “Bilge Tonyukuk yılı” ilan edilmişti. UNESCO işbirliğinde dahil olmak üzere Tonyukuk yılı çerçevesinde düzenlenen birçok etkinlikler silsilesi “Türk Dünyası Tonyukuk Parkının” açılması ile taçlanmıştır. Bu açılışın Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyıp Erdoğan’ın kararıyla ilan edilen “Türk Dili Yılı”nda yapılması ayrı bir önem kazandırmıştır. Tonyukuk abidesinin Ankara’ya dikilmesi projesine desteklerinden dolayı Altındağ Belediyesi Başkanı Sayın Asım Balcı’ya ve açılışa teşrifleriyle bizleri onurlandıran Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Sayın Mustafa Şentop’a içtenlikle teşekkürlerimi ifade ediyorum.

Artık Ankaralılar Ötüken’e gitmeden Bilge Tonyukuk abidesini ziyaret edebilecekler”.

Türk Dünyasıyla ilgili çalışmalar yürüten Bozok Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kürşad Zorlu da etkinliğin çok anlamlı olacağını ifade ederek “Türk tarihinin akışına bakıldığında devlet yönetiminde bir “Tonyukuk felsefesi” olduğunu görebiliyoruz. Özellikle o dönem bilgi ve Bilgelik tüm devleti kuşatan bir arma görünümündeydi.”dedi. Bilge Tonyukuk Yazıtı’nın, Ulan Batur’a yaklaşık 45 kilometre mesafede bir arazide açıkta durduğunu hatırlatan Zorlu, “Şehre giden yolun 11 kilometrelik kısmı Türkiye tarafından yapılmıştır. Ancak Bugün anıtın iklim ve arazi koşulları sebebiyle zarar görebileceği belirtiliyor. Çok geçmeden tarım alanı ya da yerleşim bölgelerinin içinde kalabilir. Dolayısıyla bu anlamlı etkinlik bunun da gündeme gelmesi için bir vesile olabilecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

Bilge Tonyukuk, adı bilinen ilk Türk yazar, tarihçi ve büyük devlet adamıdır. Tonyukuk, 8. asırda Göktürkler devrinde yaşamış; İlteriş Kağan, Kapagan Kağan, Bögü Han ile Bilge Kağan’a baş vezirlik yapmış, bazı savaşlarda başkomutan olarak vazife görmüştür.

Yazıt, Göktürkler devrinde başkomutanlık ve vezirlik yapmış olan Bilge Tonyukuk tarafından yazılmıştır. Bilge Tonyukuk’un yaşadığı döneme ait tarihi olaylara yer verilen yazıtta bağımsızlık için verilen mücadeleler ve Türklerin savaş teknikleri üzerine anektodlar yer alıyor. Hazır “Türk” adının geçtiği ilk buluntu olarak biliniyor.