Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından İsveç’te, Afrika dışındaki ilk maymun çiçeği virüsü (Mpox) vakasının doğrulanması, dünya genelinde endişelere yol açtı. Üsküdar Üniversitesi Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü Biyogüvenlik Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Kaan Yılancıoğlu, Mpox hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.
Enfekte Kişiyle Yakın Temas Riski Artırıyor
Doç. Dr. Kaan Yılancıoğlu, maymun çiçeği hastalığının genellikle enfekte kişiyle yakın temas yoluyla insandan insana yayıldığını belirtti. Yılancıoğlu, “Mpox’un solunum yolu ile bulaşması nadir görülüyor, bu nedenle hastalık Covid-19 gibi kolay yayılmıyor. Genellikle vücut sıvısı teması gerekiyor, bu da hastalığın yayılmasını zorlaştırıyor ve kontrol altına alınmasını kolaylaştırıyor. Enfekte kişiyle cilt teması, cinsel ilişki veya enfekte kişinin yakınında konuşmak ya da nefes almak yoluyla bulaşma riski bulunuyor. Virüs, açık yaralar, solunum yolu ya da gözler, burun veya ağız yoluyla da bulaşabiliyor.” dedi.
Pandemi Riski Düşük, Ancak Tedbirler Gerekebilir
Hastalığın büyük bir pandemiye yol açmasının düşük bir ihtimal olduğunu ifade eden Yılancıoğlu, kapanma gibi sert tedbirlerin beklenmediğini, ancak maske takmak gibi bazı kısıtlamaların gündeme gelebileceğini belirtti. “Hastalığın büyük bir pandemi yapması ufak ihtimal” diyen Yılancıoğlu, tedbirli olmanın önemine dikkat çekti.
Risk Altındaki Gruplar ve Korunma Yolları
Maymun çiçeği virüsüne karşı mevcut olan bir aşının varlığından da bahseden Yılancıoğlu, “Hastalığın insan vücudunda çoğalamayacak şekilde değiştirilmiş virüs içeren modifiye edilmiş bir Ankara suşu aşısı (MVA-BN) bulunuyor. Bu aşı, 18 yaş ve üzeri kişiler için en az 28 gün arayla 2 doz olarak uygulanıyor. Yeni doğan bebekler, çocuklar, hamileler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve yaşlılar, bu hastalıkta daha ciddi risk altında olabilir.” şeklinde bilgi verdi.
Çiçek Aşısı Koruma Sağlıyor, Ancak Uzun Zamandır Uygulanmıyor
Hastalığın iyileşme süreci hakkında da bilgi veren Yılancıoğlu, “Maymun çiçeğinin iyileşme periyodu 2-4 hafta arasında değişiyor. Çiçek aşısının, Mpox’a karşı yüzde 85 oranında koruma sağladığı bildiriliyor. Ancak, bu aşı 1980 yılından beri uygulanmıyor.” dedi.
Tedavi Yok, Risk Gruplarına Dikkat Edilmeli
Doç. Dr. Kaan Yılancıoğlu, maymun çiçeği virüsünün özellikle bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve küçük çocuklarda ağır hastalıklara yol açabileceğini belirterek, “Genel olarak hastalanan kişilerin yüzde 1-6’sı, çoğunluğu küçük çocuklar olmak üzere, maalesef kaybediliyor. Orta Afrika alt tipinde bu oran yüzde 11’e kadar çıkabiliyor. Ancak, bu rakamlar sağlıklı insanlar için çok daha düşük. Mpox’un bilinen bir ilacı ve tedavisi bulunmuyor.” ifadeleriyle uyarıda bulundu.
