CHP Manisa Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Bekir Başevirgen “ Bu yılın başında yaptığımız değerlendirmede, Toprak Mahsulleri Ofisinin buğday satış fiyatlarını 2,6 TL/Kg düzeyinde tutamayacağını ve diğer girdilerdeki maliyet artışlarını da dikkate alarak yaz aylarında ekmeğin fiyatının 5 lira olacağını ifade etmiştik. Ne yazık ki yapılan tüm müdahalelere rağmen öngörümüz gerçekleşti. Haziran ayında ekmekteki girdilere gelen zamlar anında piyasalara yansıdı ve ekmek bir anda 1.5 lira zamlanarak 5 lira oldu“ dedi.
“TMO Üreticileri perişan etti, ekmeğin gramajı azaldı, fiyatı arttı”
TMO’nun, geçen yıl ekmeklik buğdayın fiyatını 2.250 TL/Ton olarak açıkladığını, belirlediği bu müdahale alım fiyatına karşın 400 doların üstünde maliyetlerle buğday ithalatı yaparak üreticileri adeta perişan ettiğini söyleyen Başevirgen, “Üreticilerini korumakta yetersiz kalan kurum, anormal görev zararları yaparak, un sanayisine buğdayın tonunu piyasanın çok altında fiyatlarla satmıştı. Bu uğurda önce 2.600 liraya, sonra da 3.600 liraya buğday satıp ekmek fiyatlarını frenleyerek tüketicileri korumayı amaçlamış, yarım yamalak da olsa görevini yapmaya çalışmıştı. Geldiğimiz noktada ise kurumun kaynakları azalmış olacak ki, almış olduğu son kararla belirlediği şartlara uyulması koşuluyla 1 Eylül tarihine kadar buğdayın tonunu 4.500 liraya satmayı taahhüt etti. Almış olduğu bu kararın sonucu, ekmek fiyatları an itibariyle 5 lira oldu. İstanbul’da geçen yıl 230 gramlık bir adet ekmek 2 liraya satılıyordu. Yapılan tüm müdahalelere rağmen, bu gün bir adet ekmeğin gramajı 210 grama düştü ve fiyatı da 5 liraya çıktı” diye konuştu.
“30 kuruş zam yapılması gerekirken beş katı zam yapıldı”
CHP’li Başevirgen yaptığı değerlendirmede, “Bu yılın başında, Toprak Mahsulleri Ofisinin buğday satış fiyatlarını 2,6 TL/Kg düzeyinde tutamayacağını ve diğer girdilerdeki maliyet artışlarını da dikkate alarak yaz aylarında ekmeğin fiyatının 5 lira olacağını ifade etmiştik. Ne yazık ki yapılan tüm müdahalelere rağmen öngörümüz gerçekleşti. Alınan bu karar anında piyasalara yansıdı ve ekmek bir anda 1.5 lira zamlanarak 5 lira oldu. TMO, 1 Hazirana kadar tonu 3 bin 600 liradan un sanayicilerine buğday veriyor ve un sanayicilerinin de 50 kiloluk un çuvalını azami 260 liradan satmalarını istiyordu. 1 Haziran itibariyle buğdayın tonunu 4 bin 500 liradan verilmesine ve unun çuvalının da azami 325 liradan satılmasına karar verdi. Dolayısıyla kilosu 5.2 lira olan un %25 zamlanarak 6.5 lira oldu. Bu oranın ekmek fiyatına yansıması %8.75 yani 30 kuruş olması gerekirken, gelen zam bunun beş katı oldu“ dedi.
“Girdi maliyetlerindeki artışlar durdurulamazsa bu işin önünü alamazlar”
Ekmeğe gelen bu zammın salt buğday fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını söylemenin doğru olmadığını ifade eden Başevirgen, “Ekmek üretiminde tek ve hatta en büyük gider kalemi buğday değildir. Bir birim ekmek maliyetinin yaklaşık yüzde 65’ini işçilik, maya, tuz, su, enerji, finans, vergi, fire, iade, taşıma ve dağıtım giderleri ile kar payı gibi girdiler oluşturmaktadır. Geriye kalan %35’lik kısım un maliyetidir. Un maliyetinin %80’ni ise ekmeklik buğdaydan kaynaklanmaktadır. Yani buğdayın ekmek maliyetine doğrudan etkisi %30 civarındadır. Buğday fiyatını istedikleri kadar sınırlasalar da diğer girdi maliyetlerindeki artışları durduramadıkları sürece bu işin önünü alamayacakları konusunda iktidarı uyarmıştık” dedi.
“Sonbaharda ekmek 7 liranın üstüne çıkacak”
Buğdaya, maliyetinin altında fiyat biçerek üreticileri perişan etmenin, tüketicilere fayda sağlamadığını söyleyen Bekir Başevirgen, “Burada esas olan daha büyük yekûn tutan diğer girdi maliyetlerini aşağı çekebilmektir. Haziran başında doğalgaza %30, elektriğe ise %25 zam yapıldı. Akaryakıta gelen zamları takip etmekte bile zorlanıyoruz. Ekmeğe yapılan bu zammın sorumlusu buğday fiyatlarındaki artışlardan ziyade doğalgaza, elektriğe ve akaryakıta yapılan zamlardır. İktidar vatandaşlarının ucuz ekmek tüketmelerini istiyorsa, buğdayda yaptığı baskı ve sübvansiyonu; asıl doğalgaz, elektrik ve akaryakıt fiyatlarına uygulamalıdır. Yani iktidar sadece çiftçilerden değil asıl kendi gelirlerinden fedakârlık yapmalıdır. Aksi takdirde çiftçisini mağdur eder, TMO’yu büyük zararlara uğratır ve tüketicilere de büyük bedeller ödetir. Bu şartlar altında sonbaharda ekmeğin fiyatı ne olur sorusuna vereceğimiz yanıt 7 liranın üstüdür. Çünkü buğdaydaki fiyat artışı unun fiyatına %50 civarında yansıyacak. Çalışanlara verilmesi elzem olan maaş zammı ile doğalgaz, elektrik ve akaryakıttaki fiyat artışları da hesaba katılınca maalesef bu tablo ortaya çıkacaktır” diye konuştu.
