Memorial Bahçelievler Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. A. Emre Yıldırım, aflatoksinlerle ilgili önemli bilgiler vererek, bu tehlikeli maddenin insan sağlığı üzerindeki etkilerini ve alınması gereken önlemleri anlattı. Aflatoksinlerin kansere neden olabileceğine dikkat çeken Yıldırım, besinlerin doğru şekilde depolanması, işlenmesi ve tüketilmesinin önemine vurgu yaptı.
Sıcak ve Nemli Ortamlar Aflatoksin Üretimini Artırıyor
Aflatoksinler, aspergillus türü bir küf tarafından üretilen ve çeşitli yollarla gıdalara bulaşabilen zehirli maddelerdir. Prof. Dr. A. Emre Yıldırım, aflatoksinlerin özellikle sıcak ve nemli ortamlarda geliştiğini belirterek, bu koşullarda depolanan gıdaların risk altında olduğunu söyledi. Yıldırım, “Aflatoksinler sıcak ve nemli ortamlarda gelişir ve besin maddeleri üzerinde çoğalabilirler. Pirinç, mısır, buğday, pamuk, soya fasulyesi, yer fıstığı, ayçiçeği gibi yağlı tohumlar ve baharatlar bu riskli gruba dahildir. Doğru şekilde depolanmaz, işlenmez ve tüketilmezse sağlık açısından ciddi sonuçlar doğabilir” dedi.
Aflatoksinlerin yüksek dozda maruz kalındığında karaciğer kanserine (Hepatoselüler Karsinom) yol açabildiğine dikkat çeken Yıldırım, “Bu zehirli madde, ani zehirlenmelere neden olmasa da karaciğer kanseri için net olarak tanımlanmış bir karsinojen toksindir” ifadelerini kullandı.
Hijyen Kuralları Aflatoksini Engelliyor
Yıldırım, Türkiye’de mısır, fındık, fıstık, badem, yer fıstığı, buğday, pirinç ve özellikle baharatların aflatoksin açısından ciddi risk taşıdığını belirterek, bu gıdaların hijyen kurallarına uygun şekilde işlenmesi ve saklanmasının önemine değindi. “Bizim geleneksel mutfağımızın temel taşı olan bu gıdaların hasat, taşıma, depolama ve işleme sırasında başta nem ve sıcaklık olmak üzere hijyen kurallarına uyulması aflatoksinin oluşmasına engel olabilir” dedi.
Ayrıca Yıldırım, aflatoksinle mücadele için yapılması gerekenleri şu şekilde sıraladı: “Hasat sonrasında saklama şartlarının iyileştirilmesi, kuruluk ve nem seviyelerinin ölçülmesi, tarımla uğraşanlara eğitim verilmesi, zorlayıcı kanun ve yasaların konması, yüksek risk bölgelerinin sürekli denetim altında tutulması ve tarama metotlarının yaygınlaştırılması bu kanserojen toksinle mücadelede önemli adımlardır.”
Karaciğer Kanserine Karşı Dikkatli Olun
Aflatoksin zehirlenmesinin belirti vermeden karaciğer kanserine yol açabileceğini ifade eden Yıldırım, “Yüksek dozda aflatoksine maruz kalan kişilerde anlık olarak mide bulantısı, baş dönmesi veya öksürük gibi şikayetler ortaya çıkmamaktadır. Ancak kronik zehirlenme ile hastalar bir anda karaciğer kanseri teşhisi alabilmektedir” dedi. Bu nedenle aflatoksin tehlikesine karşı bilinçli olmanın ve gerekli önlemleri almanın hayati öneme sahip olduğunu vurguladı.
